Inwestowanie kontrariańskie

No to się doczekaliśmy. W piątek indeksy giełdowe z zapałem wzniosły się na szczyty i ustanowiły nowe rekordy. Zarówno WIG jak i WIG 20 nie były tak wysoko od 2 lat.

Mam wrażenie, że indeksy rosną wbrew fundamentom. Wiadomości napływające z gospodarki są alarmujące:

• FED oficjalnie przyznał, że boi się o stan gospodarki USA i oczekuje nawet deflacji;
• państwa PIIGS są w coraz gorszej sytuacji ekonomicznej, wszystko wskazuje na to, że wkrótce Irlandia będzie miała podobne kłopoty ze spłatą zadłużenia jak Grecja;
• koniunktura w państwach eurolandu pogarsza się;
• Korea Północna straszy konfliktem atomowym

W tym kontekście wzrosty na giełdach dziwią. Myślę, że warto więc odświeżyć sobie ideę inwestowania kontrariańskiego.

Co to jest inwestowanie kontrariańskie?

Inwestowanie kontrariańskie to po prostu gra wbrew panującemu trendowi. Inwestowanie kontrariańskie opiera się na założeniu, że większość nie zawsze ma rację i ma skłonności do przesady. Dzieje się to szczególnie w czasach hossy i bessy a także przy tworzeniu wszelkiego rodzaju baniek spekulacyjnych. Obecnie może się zdarzyć, że inwestorzy zachęceni wzrostami będą na wyścigi kupować akcje, nie zwracając uwagi na ryzyko. Taki mechanizm doprowadza do sytuacji, w której ceny akcji na giełdach znacznie przekraczają ich realną wartość. Nieuchronnie doprowadza to do bańki spekulacyjnej, która nagle pęka i powoduje nagłe spadki, a więc i straty drobnych inwestorów. Przed podjęciem decyzji o kupnie akcji należy sobie zawsze zadać pytanie, czy na pewno są warte tej ceny.

Nagonka medialna

Wszelkiego rodzaju bańki spekulacyjne napędzane są przez media. Siła mediów jest bowiem niezaprzeczalna. Media kształtują ludzkie zachowania i obyczaje, często mają także wpływ na decyzje inwestycyjne. W związku z pobiciem 2 - letnich szczytów coraz więcej pojawia się artykułów wieszczących kolejną hossę na rynku akcji. Jestem przekonany, że w przypadku kontynuacji trendu nagonka medialna się nasili. Wtedy na giełdzie pojawi się wielu żądnych zysków, którzy w efekcie staną się tylko dawcami kapitału.

Historia

W połowie 2007 roku indeks WIG przekroczył poziom 65 000 punktów. Był to szczyt ostatniej hossy, której doświadczyliśmy na polskim rynku akcji. Był to też okres wzmożonych zakupów przez drobnych inwestorów, którzy myśleli, że akcje będą rosnąć wiecznie. Akcje i jednostki uczestnictwa w funduszach akcyjnych kupowały osoby, które o giełdzie nie miały pojęcia. Na początku 2009 roku indeks WIG prawie otarł się o poziom 20 000 punktów. Najwięksi pechowcy stracili 70 % kapitału. Zarobił ten, kto zagrał wbrew tłumowi.

David Dreman

David Dreman to chodzący przykład tego, że na kontrariańskiej strategii inwestowania można nieźle zarobić. Przez 15 lat, kiedy zarządzał funduszem Dreman Value Management, średnia roczna stopa zwrotu jego inwestycji wyniosła 16,7 %, wobec 8,9 %, o które wzrósł indeks S&P 500. W ciągu tych 15 lat inwestycji aż przez 13 lat osiągnął zyski. David Dreman uważał, że większość nie zawsze ma rację, ponieważ inwestorów cechuje nadmierna pewność siebie i przecenianie własnych umiejętności. Opisał on zjawisko nadreaktywności, która tworzy bańki giełdowe. David Dreman sugerował kupno akcji, które inni odrzucają i sprzedaż tych, do których inni są przekonani. Co ciekawe David Dreman nie korzystał z analizy technicznej.

Dwa obszary inwestycji kontrariańskich

Inwestowanie kontrariańskie ma swoje dwa obszary - dobór spółek i wyczucie rynku.

Wyczucie rynku (market timing) opiera się na przewidzeniu tendencji na giełdzie. Objawia się to zwłaszcza na szczytach hossy i bessy. Wtedy szczególnie należy się mieć na baczności. Inwestowanie kontrariańskie w tym obszarze polega na zmniejszaniu udziału akcji w portfelu w czasach wzrostu i dokupowania akcji, gdy mocno spadają. Kupuj, gdy inni się wycofują - głoszą kontrarianie.

Dobór spółek (stock picking) polega na wyszukaniu "zapomnianych spółek". David Dreman wybierał jedynie spółki o najniższych wartościach wskaźników C/WK, C/Z i C/PG. Wyszukiwał tylko zyskowne spółki, które płacą dywidendę. Spośród wybranych spółek wybierał tylko ok. 45 - 60, w które inwestował. Wszystkie zakupione spółki bardzo szczegółowo analizował. Uważał on, że cena akcji tych spółek nie zawsze jest racjonalna, a gracze w panice sprzedaży mogli nadmiernie ją zdołować. David Dreman zdawał sobie sprawę, że dużo więcej mógłby zarobić na małych spółkach, jednak ze względu na wielkość kapitału inwestował tylko w duże spółki. Drobnym inwestorom jest więc dużo łatwiej.


Kiedy sprzedawać?

Wg kontrariańskiej strategii inwestowania istnieją 3 kryteria sprzedaży:

• wskaźnik C/Z spółki osiągnął średnią rynkową;
• w fundamentach spółki pojawiają się niekorzystne zmiany;
• spółka przez dłuższy czas pozostaje w konsolidacji - przesiadamy się wtedy na inne spółki.

Wnioski

Inwestowanie kontrariańskie wiąże się z dużym ryzykiem. Nie opłaca się grać ciągle wbrew rynkowi, bo nie o to chodzi. Przeciw rynkowi opłaca się grać tylko wtedy, gdy ma się przeczucie, że większość się myli.

Źródła:

Dla zainteresowanych ideą inwestowania kontrariańskiego podaję ciekawe źródła:

• David Dreman's Contrarian Profits [eng]
• David Dreman Większość nie zawsze ma rację - Parkiet
• Contrarian Investing: The Psychology of Going Against the Crowd - Michael J. Mauboussin, Legg Mason [eng]
• Inwestowanie Kontrariańskie - Sebastian Buczek